₁Goude‐ze, Jesus a dremenaz en tu all da vor Galile, a c’halver ive mor Tiberiad.

₂Hag eur foul braz a dud a heullie anezhan, rag gwelet a rent ar miraclou a rea var ar re glanv. ₃Ha Jesus a bignaz var ar menez, hag ec’h azezaz eno gant he ziskibien.

₄Hogen, ar Pask, gouel ar Judevien, a oa tost.

₅Jesus eta, o veza savet he zaou‐lagad, hag o velet ar bobl vraz a zeue d’hen kavoud, a lavaraz da Philip: A be leac’h e prenimp‐ni bara, evit m’ho devezo an dud‐man da zebri? ₆Hogen, lavaret a rea kement‐se evit hen amprouv, rag gouzoud a rea petra a dlie da ober. ₇Philip a respontaz dezhan: Daou c’hant dinerad bara na vez ket awalc’h evit rei eun tam da bep hini anezhe.

₈Unan euz he ziskibien, Andre, breur da Simon Per, a lavaraz dezhan: ₉Bez’ ez euz aman eur c’hrennard hag a zo ganthan pemp bara heiz ha daou besk; mes petra eo an dra‐ze evit kement a dud?

₁₀Neuze Jesus a lavaraz: Lakit an dud‐ze da azeza. Hogen bez’ e oa kalz a yeot eno. An dud eta a azezaz, en niver a bemp mil den pe var‐dro. ₁₁Ha Jesus a gemeraz ar baraou, ha goude beza rentet grasou, e tistribuaz anezhe d’an diskibien, hag an diskibien ho distribuaz d’ar re a oa azezet; ober a rejont kement all gant ar pesked, hag ho doe kement ha ma karient. ₁₂Goude ma ho doe bet ho gwalc’h, e lavaraz d’he ziskibien: Dastumit an tammou a zo choumet evit na ielo netra da goll. ₁₃Ho dastum a rejont eta, hag e oe karget daouzec paner gant an tammou euz ar pemp bara heiz a oa choumet en dilerc’h ar re ho doa debret.

₁₄Hag an dud, o velet ar miracl hen doa great Jesus, a lavare: He‐man eo en gwirionez ar profet a dlie dond er bed. ₁₅Jesus eta oc’h anaoud e tlient dond d’he gemeret, evit hen lakaad da roue, en em dennaz adare he‐unan var ar menez.

₁₆Pa oe deuet an abardaez, he ziskibien a ziskennaz etrezeg ar mor, ₁₇hag, o veza antreet er vag, e felle dezhe mond en tu all d’ar mor da Gapernaüm; tenval e oa dija, ha Jesus ne oa ket deuet c’hoas d’ho c’havout. ₁₈Dre ma oa krenv an avel, ar mor a zave he darzou. ₁₉Mes goude m’ho doe ranviet var‐dro pemp var‐n’ugent pe tregont stad, e veljont Jesus o vale var ar mor, hag o tostaad d’ar vag; hag e oent spountet. ₂₀Mes hen a lavaraz dezhe: Me eo, n’ho pezit ket a aoun. ₂₁Digemer a rejont eta anezhan gant plijadur er vag, ha kerkent, ar vag en em gavaz ouz an douar da behini ez eent.

₂₂An deiz varlerc’h, ar bobl a oa choumet en tu all d’ar mor, a velaz ne oa bet bag all e‐bed eno nemed an hini en pehini e oa eat he ziskibien, ha penaos Jesus ne oa ket eat ebarz ar vag ganthe, mes e oant eat kuit ho‐unan ₂₃(koulskoude bagou all a oa erruet euz a Diberiad, tost d’al leac’h en pehini ho doa debret bara, goude m’hen doe an Aotrou rentet grasou); ₂₄pa velaz eta ar bobl penaos Jesus ne oa ket eno, nag he ziskibien ken neubeud, ez ejont er bagou, hag e teujont da Gapernaüm da glask Jesus.

₂₅Hag o veza hen kavet en tu all d’ar mor, e leverjont dezhan: Mestr, peur oud‐te en em gavet aman? ₂₆Jesus a respontaz hag a lavaraz dezhe: E gwirionez, e gwirionez, hen lavaran deoc’h, c’houi a glask ac’hanoun, n’e ket abalamour ma hoc’h euz gwelet miraclou, mes abalamour ma hoc’h euz debret euz ar bara, ha ma’z oc’h bet rassaziet. ₂₇Labourit, nann evit ar boued a beris, mes evit an hini a bad beteg er vuez eternel, hag a vezo roet deoc’h gant Mab an den; rag Doue, an Tad, hen deuz merket he‐man gant he ziel.

₂₈Lavaret a rejont eta dezhan: Petra a raimp‐ni evit accomplissa œuvrou Doue? ₂₉Jesus a respontaz dezhe: Œuvr Doue eo, ma credfac’h en hini a zo bet digasset ganthan.

₃₀Neuze e leverjont dezhan: Pe seurt miracl a rez‐te eta evit ma her gwelimp, ha ma credimp enoud? Pe seurt œuvr a rez‐te? ₃₁Hon tadou ho deuz debret ar mann en dezert, hervez ma’z eo scrivet: Roet hen deuz dezhe da zebri ar bara euz an env.

₃₂Ha Jesus a lavaraz dezhe: E gwirionez, e gwirionez hen lavaran deoc’h: Moises n’hen deuz ket roet deoc’h bara an env; mes va Zad a ro deoc’h ar gwir vara euz an env. ₃₃Rag bara Doue eo an hini a zo diskennet euz an env, hag a ro ar vuez d’ar bed.

₃₄Lavaret a rejont dezhan: Aotrou, ro deomp bepred euz ar bara‐ze.

₃₅Ha Jesus a respontaz dezhe: Me eo ar bara a vuez; an hini a zeu d’am c’havout, n’hen devezo biken naoun, hag an hini a gred enoun n’hen devezo biken sec’hed. ₃₆Mes hen lavaret em euz deoc’h, gwelet oc’h euz ac’hanoun, ha na gredit ket. ₃₇Kement a ro an Tad d’in a zeuio d’am c’havoud, hag an hini a zeu d’am c’havoud na daolin ket anezhan er meaz. ₃₈Rag me a zo diskennet euz an env, n’e ket evit ober va bolontez va‐unan, mes bolontez an hini hen deuz va digasset. ₃₉Hogen setu aman bolontez an Tad pehini hen deuz va digasset, ma ne gollin hini euz ar re hen deuz roet d’in, mes ma resussitin anezhe en deiz diveza. ₄₀Hou‐man eo bolontez an hini hen deuz va digasset, ma teui kement hini a zell ouz ar Mab hag a gred enhan, da gaoud ar vuez eternel; ha me hen resussito en deiz diveza.

₄₁Ar Judevien eta a vurmure a‐enep dezhan abalamour ma lavare: Me eo ar bara diskennet euz an env. ₄₂Hag e lavarent: Ha n’e ket hennes eo Jesus, mab Josef, a behini ec’h anavezomp an tad hag ar vam? Penaos eta ec’h hell lavaret: Me a zo diskennet euz an env?

₄₃Jesus a respontaz hag a lavaraz dezhe: Na vurmurit ket evel‐se etrezoc’h. ₄₄Den e‐bed na hell dond d’am c’havout, ma ne zeu an Tad pehini hen deuz va digasset d’hen lakaad da zond; ha me a resussito anezhan en deiz diveza. ₄₅Scrivet eo er brofeted: Holl e vezint disket gant Doue. Kement hini hen deuz selaouet an Tad hag a zo bet disket ganthan, a zeu d’am c’havout. ₄₆N’e ket m’hen defe den gwelet an Tad, nemed an hini a zeu euz a Zoue; hennes hen deuz gwelet an Tad. ₄₇E gwirionez, e gwirionez hen lavaran deoc’h: An hini a gred enoun hen deuz ar vuez eternel. ₄₈Me eo ar bara a vuez. ₄₉Ho tadou ho deuz debret ar mann en dezert, hag ez int marvet. ₅₀He‐man eo ar bara a zo diskennet euz an env, evit na varvo ket an hini a zebro euz anezhan. ₅₁Me eo ar bara beo a zo diskennet euz an env; mar deu unan‐benag da zebri euz ar bara‐man, e vevo da viken; hag ar bara a roin‐me, eo va c’hig. Hen rei a rin evit buez ar bed.

₅₂Ar Judevien a zispute eta etrezhe, en eur lavaret: Penaos ec’h hell an den‐ze rei deomp he gig da zebri? ₅₃Jesus a lavaraz dezhe: E gwirionez, e gwirionez hen lavaran deoc’h: Ma na zebrit ket kig Mab an den, ha ma na efit ket he voad, n’ho pezo ket ar vuez enoc’h hoc’h‐unan. ₅₄An hini a zebr va c’hig hag a ev va goad, hen deuz ar vuez eternel; ha me hen resussito en deiz diveza. ₅₅Rag va c’hig a zo en gwirionez eur vagadurez, ha va goad a zo en gwirionez eun evach. ₅₆An hini a zebr va c’hig hag a ev va goad, a choum enoun, ha me enhan. ₅₇Evel ma hen deuz an Tad, pehini a zo beo, va digasset, hag evel ma vevan dre an Tad; evel‐se ive an hini a zebr ac’hanoun, hennes a vevo dreizoun. ₅₈He‐man co ar bara diskennet euz an env. N’e ket evel ho tadou pere ho deuz debret ar mann, hag a zo marvet; an hini a zebro ar bara‐man a vevo da viken.

₅₉Jesus a lavaraz an traou‐ze, pa oa o kelen er sinagog a Gapernaüm.

₆₀Kalz euz he ziskibien, o veza klevet anezhan, a lavaraz: Ar gomz‐se a zo kaled, piou a hell selaou anezhi? ₆₁Mes Jesus, o c’houzoud enhan he‐unan e vurmure he ziskibien var gement‐se, a lavaraz dezhe: Scandalizet oc’hhu gant an dra‐man? ₆₂Petra eta a lavarot‐hu mar gwelit Mab an den o pignad el leac’h ma oa diagent? ₆₃Ar spered eo a ro buez; ar c’hig na zervich da netra. Ar c’homzou a lavaran a zo spered ha buez. ₆₄Mes bez’ ez euz en ho touez lod ha ne gredont ket. Rag Jesus a ouie adaleg ar pen‐kenta piou a oa ar re ne gredent ket, ha piou a oa an hini a dlie hen trahissa. ₆₅Hag e lavare: Abalamour da ze em euz lavaret deoc’h, den e‐bed na hell dond d’am c’havout, ma n’eo ket bet roet kement‐se dezhan gant va Zad.

₆₆Divar neuze, meur a hini euz he ziskibien a dec’haz kuit, ha n’ez eent mui assambles ganthan.

₆₇Jesus a lavaraz eta d’an daouzec: Ha na fell ket deoc’hhu ive mond kuit? ₆₈Simon Per a respontaz dezhan: Aotrou, da gavoud piou ez afempni? Ganez ema komzou ar vuez eternel; ₆₉ha ni hon euz credet, hag hon euz anavezet ez oud ar C’hrist, Mab an Doue beo. ₇₀Jesus a respontaz dezhan: Ha n’em euz‐me ket ho choazet ho taouzec? hag unan ac’hanoc’h a zo eun diaoul. ₇₁Hogen, euz a Judas Iscariot, mab Simon, eo e komze; rag hennes eo a dlie hen trahissa, evit‐han da veza unan euz an daouzec.

₁S'enanè pièi, Jèsu, de dela la mar de Galilèio, qu'es aquelo de Tiberiado.

₂E i'anavo après, uno moulounado de pople, amor di miracle que ié vesien faire sus li malaut.

₃Escalè dounc Jèsu sus uno mountagno, e aqui s'assetè 'mé si disciple.

₄Or, vous trouvarés qu'erian is abord de Pasco, qu'es acò la fèsto di Judiéu.

₅Quand aguè leva lis uei, Jèsu, de vèire tant de pople veni vers éu, à Felip ansin faguè: Ounte croumparen de pan, pèr que manjon aquéli gènt?

₆Mai disié 'cò pèr lou prouva; car sabié proun, éu, ço qu'èro pèr faire.

₇Felip ié respoundeguè: Dous-cènt denié de pan, n'i'aurié pas proun d'acò pèr que cadun n'aguèsse un mousseloun.

₈Un de si disciple, Andriéu, fraire de Simoun-Pèire, ié diguè:

₉I'a 'n drole eici qu'a cinq pan d'òrdi e dous pèis; mai acò, dequ'es pèr tant de mounde?

₁₀Jèsu alor de respondre: Fasès asseta li gènt. Or, i'avié forço tepo en aquéu rode. Adounc s'assetèron, au noumbre de cinq milo ome à pau près.

₁₁Em'acò Jèsu prenguè li pan; e aguènt rendu gràci, n'en destribuïguè à-n-aquéli qu'èron asseta, e tambèn de pèis, tant que n'en voulien.

₁₂Quand aguèron manja soun sadou, éu diguè à si disciple: Rabaias li moussèu qu'an soubra, qu'acò noun se degaie.

₁₃Adounc rabaièron, e garniguèron douge banasto emé li moussèu que soubravon di cinq pan d'òrdi, quand tóuti aguèron manja.

₁₄Or, aquélis ome, de vèire lou miracle que venié de faire Jèsu, disien: Aquéu-d'aqui d'aqui es veritablamen lou Proufèto que dèu veni dins lou mounde.

₁₅Mai Jèsu, tre saché qu'anavon veni l'enleva pèr lou faire rèi, s'alandè mai sus la mountagno, tout soulet.

₁₆Tre que lou jour s'avesprè, davalèron si disciple en ribo de la mar.

₁₇E mountant en barco, s'enfilèron de l'autro man de la mar, vers Cafarnaoun. Fasié deja niue, e Jèsu n'èro pancaro vengu li retrouva.

₁₈La mar pamens, emé lou ventoulas que boufavo, venié grosso.

₁₉Quand aguèron rema peraqui vint-e-cinq o trento estàdi, veici que veson Jèsu camina sus la mar e s'avança proche de la barco; em'acò prenguèron pòu.

₂₀Mai éu ié diguè: Es iéu, agués pas pòu.

₂₁Vouguèron alor lou prene dins la barco, e subran la barco se devinè au rode mounte anavon.

₂₂L'endeman, lou pople qu'èro resta de l'autro man de la mar, s'avisè qu'aqui i'avié 'gu soulamen uno barco, e que Jèsu noun èro intra 'mé si disciple dins aquelo barco, mai que soulet li disciple avien fila.

₂₃Pamens, arribè d'àutri barco de Tiberiado, proche de l'endré ounte avien manja lou pan, quouro aguè rendu gràci lou Segnour.

₂₄Adounc de vèire, li gènt, que Jèsu noun èro aqui, nimai si disciple, mountèron dins aquéli barco e venguèron à Cafarnaoun en cerco de Jèsu.

₂₅E l'aguènt rescountra de l'autre caire de la mar, ié diguèron: Mèstre, quouro sias vengu eici?

₂₆Veramen, veramen vous lou dise, me cercas noun pèr-ço-qu'avès vist de miracle, mai sufis qu'avès manja de pan e que vous sias desafama.

₂₇Travaias noun en visto de la nourrituro que passo, mai d'aquelo que demoro pèr la vido eternalo e que lou Fiéu de l'Ome vous baiara; es éu, dóumaci que lou Paire a marca de soun signe.

₂₈Ié diguèron dounc: Dequé faren pèr coumpli lis obro de Diéu?

₂₉Ié respoundeguè Jèsu, ié diguè: L'obro de Diéu es que creigués à-n-aquéu qu'a manda.

₃₀Ié venguèron: Que miracle fasès dounc, pèr que veguen e que creiguen en vous? Queto obro coumplissès?

₃₁Nòsti paire an manja la mauno dins lou desert, coume es escri: Ié faguè manja lou pan dóu cèu.

₃₂Adounc Jèsu ié respoundeguè: Veramen, veramen vous lou dise, es pas Mouïse que vous baiè lou pan dóu cèu; mai es moun Paire que vous baio lou pan dóu cèu verai.

₃₃Car lou pan de Diéu es aquéu que davalo dóu cèu, e que douno la vido au mounde.

₃₄Alor ié diguèron: Segnour, baias-nous sèmpre d'aquéu pan.

₃₅Jèsu ié respoundeguè: Iéu siéu lou pan de vido. Aquéu que vèn vers iéu, aura plus fam; e aquéu que crèi en iéu, aura plus set jamai.

₃₆Mai, vous l'ai di, m'avès vist, e cresès pas.

₃₇Tout ço que me douno lou Paire, vers iéu vendra; e quau vèn vers iéu, noun lou bandirai foro.

₃₈Car ai davala dóu cèu, noun pèr faire ma voulounta de iéu, mai la voulounta d'Aquéu que m'a manda.

₃₉Or, la voulounta d'Aquéu que m'a manda, qu'acò 's lou Paire, es que noun perde rèn de tout ço que m'a douna, mai que lou ressuscite au darrié jour.

₄₀La voulounta de moun Paire que m'a manda es que tout ome que vèi lou Fiéu e crèi en éu ague la vido eternalo; e iéu lou ressuscitarai au darrié jour.

₄₁Adounc remiéutejavon contro éu li Judiéu, sufis qu'avié di: Siéu lou pan vivènt, iéu que dóu cèu ai davala.

₄₂E disien: Es pas aquéu Jèsu, lou drole de Jóusè, que nautre couneissèn soun paire emé sa maire? Dequé vèn dire alor: Ai davala dóu cèu?

₄₃Prenguè la paraulo Jèsu, e ié diguè: Remiéutejés pas entre vautre.

₄₄Degun pòu veni vers iéu, se lou Paire, que m'a manda, noun l'atiro; e iéu lou ressuscitarai au darrié jour.

₄₅Es escri dins li Proufèto: Saran tóuti ensigna pèr Diéu. Aquéu qu'a ausi lou Paire e n'a pres li leiçoun, vèn vers iéu.

₄₆Noun que quaucun ague vist lou Paire, franc aquéu qu'es de Diéu, qu'aquéu-d'aqui a vist lou Paire.

₄₇Veramen, veramen vous lou dise, qu crèi en iéu a la vido eternalo.

₄₈Iéu siéu lou pan de vido.

₄₉Vòsti paire an manja la mauno dins lou desert, e soun mort.

₅₀Veici lou pan que davalo dóu, cèu, pèr que, se quaucun n'en manjo, noun more pas.

₅₁Siéu lou pan vivènt, iéu que dóu cèu ai davala.

₅₂Se quaucun manjo d'aquéu pan, viéura eternamen; e lou pan que dounarai iéu, es ma car, pèr la vido dóu mounde.

₅₃Adounc se disputavon li Judiéu e se disien: Coume pòu aquéu-d'aqui nous douna sa propro car, pèr que la mangen?

₅₄Jèsu ié diguè dounc: Veramen, veramen vous lou dise, se noun manjas la car dóu Fiéu de l'Ome e se noun bevès soun sang, aurés pas la vido en vautre.

₅₅Qu manjo ma car e béu moun sang, a la vido eternalo; e iéu lou ressuscitarai au darrié jour.

₅₆Ma car, dóumaci, es veritablamen un manja, e moun sang es veritablamen un béure.

₅₇Qu manjo ma car e béu moun sang, en iéu demoro e iéu dins éu.

₅₈Coume lou Paire que m'a manda es vivènt, e que iéu vive pèr lou Paire, ansin qu me manjo viéura tambèn pèr iéu.

₅₉Veici lou pan que dóu cèu a davala. Acò 's pas coume la mauno que mangèron vòsti paire, em'acò pièi mouriguèron: qu manjo aquéu pan viéura eternamen.

₆₀Acò-d'aqui, lou diguè en ensignant dins la sinagogo, à Cafarnaoun.

₆₁De l'ausi parla 'nsin, i'aguè mai d'un de si disciple que diguèron: Es duro aquelo paraulo, e quau pòu l'escouta?

₆₂Mai Jèsu, sachènt dintre éu que si disciple remiéutejavon d'acò, ié diguè: Acò vous escandaliso?

₆₃E alor, se vesias lou Fiéu de l'Ome mounta èro d'en davans?

₆₄Es l'esperit que vivifico; la car noun sièr de rèn. Li paraulo que vous ai dicho soun esperit e vido.

₆₅Mai n'i'a quàuquis-un de vautre qu'an pas la fe. Jèsu sabié, dóumaci, dempièi la coumençanço quau èro aquéli que cresien pas, e quau èro aquéu que lou trahirié.

₆₆E disié: Es raport à-n-acò que vous ai di que res pòu veni vers iéu, s'acò noun i'es esta douna pèr moun Paire.

₆₇Partènt d'aqui, que-noun-sai de si disciple se retirèron, e anavon plus à sa compagno.

₆₈Adounc Jèsu venguè 'nsin i Douge: Emai vautre, voulès vous enana?

₆₉Simoun-Pèire ié respoundeguè: Segnour, vers quau anarian? Avès li paraulo de la vido eternalo.

₇₀E nautre avèn creigu, e avèn couneigu que sias, vous, lou Crist, lou Fiéu de Diéu.

₇₁Jèsu reprenguè: Es que iéu vous ai pas chausi tóuti douge? E de vautre, n'i'a un qu'es un demòni.

₇₂Parlavo aqui de Judas l'Escariot, fiéu de Simoun; qu'èro éu que lou devié trahi, emai fuguèsse l'un di Douge.